«فصل(4) نظام اقتصادي» 
الف- صحيح يا غلط جملات زير را مشخص كنيد. 
1- تلاش كارمندان در اداره نوعي فعاليت خدماتي مي‌باشد.      ص      غ
2- فعاليت مشاوره‌اي سازمان‌هاي مختلف نوعي فعاليت توزيع و مبادله است.      ص      غ
3- نظام اقتصادي از سه خرده نظام صنعت؛ كشاورزي و خدمات تشكيل شده است. ص    غ
4- اگر بانك‌ها براي خريد خانه وام بپردازند قيمت خانه‌ها كاهش پيدا مي‌كند. ص      غ
5- اگر سرعت تغييرات در نظام اقتصادي به نحوي باشد كه افراد بتوانند زندگي خود را با شرايط جديد وفق دهند؛ اين تغييرات جامعه را دچار عدم تعادل مي‌كند.   ص      غ
ب- جاهاي خالي را با كلمات مناسب پر كنيد. 
6- جامعه براي حفظ يكپارچگي خود قواعدي را تعيين مي‌كند؛ به اين قواعد .......... مي‌گويند. 
7- مجموعه روابطي كه حول توليد يا مبادله كالا و خدمات و بر اساس قواعد تعيين شده توسط جامعه شكل مي‌گيرد............... را به وجود مي‌آورد. 
8- از طريق تخصيص سرمايه به بخش‌هاي مختلف اقتصادي در بالا بردن حجم توليد و تغييرات سمت و سوي آن دخالت مي‌كند. به مجموعه اين جهت‌گيري‌ها......... گفته مي‌شود. 
9- به اشتغالي كه در آن از حداكثر استعداد و توانايي فرد استفاده نمي‌شود........ مي‌گويند. 
10- شرايطي كه در آن عرضه بر تقاضا پيشي مي‌گيرد.......... مي‌گويند. 

پ- هر كدام از موارد ستون (الف) با كدام يك از موارد ستون (ب) ارتباط دارد. حرف مربوط را در پرانتز بنويسيد. يك مورد اضافه است. 
الف ب
11- هنگامي كه نظام توليدي به گونه‌اي باشد كه سود‌آوري و تجارت و خريد و فروش بيش از كار توليدي باشد گرايش افراد به كارهاي توليدي كم مي‌شود. (         ) الف- نيازها
12- با وجود آن مصلحان جوامع از ضعف و مرگ معنويات و وجدان و فراموش شدن هويت انسانها سخن مي‌گويند..  (        ) ب- ارتباط 
13-  روش دخل و خرج دولت را مشخص مي‌كند.. (    ) ج- بودجه 
14- امروزه با توجه به امكان آن مرزهاي نظامهاي اقتصادي شهرها و كشورها در حال از بين رفتن است.     (         ) د- عدم تعادل و هماهنگي در نظام اقتصادي
15- در شكل‌گيري آنها ارزشها و فرهنگ جامعه و به تبع آن جريان اجتماعي شدن نقش دارد.. (       ) ه- زير بناي اقتصادي
ر- پول به عنوان ارزش اساسي  
ت- به سئوالات پاسخ كوتاه دهيد.
16- نظام توزيع چه مي‌كند.
17- در شكل‌گيري نيازها چه عواملي نقش دارند؟ 
18- خانواده براي نظام اقتصادي چه مي‌كند؟ 
19- فردي كه نه شغل دارد و نه درآمد به كدام نوع بيكاري گرفتار شده است؟ 
20- ماشيني شدن چيست؟ 

ث- سئوالات زير را توضيح دهيد.
21- تضاد طبقاتي چگونه در جامعه موجب نابساماني مي‌شود؟ 
22- چگونه نظام اقتصادي موجب تحول نظام اجتماعي كل مي‌شود؟ يك نمونه شرح دهيد. 
23- چرا ميان استعداد و هوش فرد و شغل او بايد تناسب وجود داشته باشد؟ 
24- ركود اقتصادي را تعريف كنيد؛ چگونه موجب بيكاري مي‌گردد؟ 
25- مهارتهاي يك مدير را با مهارتهاي يك مهندس مقايسه كنيد؛ مشخص كنيد مهارتهاي كداميك پيچيده‌تر است؟ 
«پاسخنامه فصل چهارم كتاب مطالعات اجتماعي»
1-ص     2-ص      3-غ      4-غ     5- غ      6- مالكيت      7- نظام اقتصادي 8- سیاست های پولی ومالی        9- بيكاري پنهان       10- ركود اقتصادي     11-د      12- ر      13-ج     14-  ب        15- الف   
16- از يك سو بخش‌هاي توليدي را به يكديگر مرتبط مي‌سازد و از سوي ديگر واسطه‌اي ميان توليد كنندگان و مصرف كنندگان است.
17- ارزشها و فرهنگ جامعه و به تبع آن جريان اجتماعي شدن. 
18- از يك سو براي نظام اقتصادي مصرف كننده فراهم مي‌كند و از سوي ديگر نيروي كار آن را مهيا مي‌سازد. 
19- آشكار    20- جاي گزيني ماشين به جاي انسان و هر چه بيشتر ماشيني كردن كارها را گويند.
21- گاهي همين قاعده مالكيت موجب مي‌شود عده‌اي هر روز ثروتمندتر و عده‌اي هر روز فقيرتر شوند. در يك سو امكانات مادي، آموزشي، رفاهي انباشته شده و در سوي ديگر فقر مالي، آموزشي، رفاهي بيداد مي‌كند جامعه داراي دو فرهنگ متفاوت مي‌شود همين دوگانگي سبب مي‌گردد كه آشوب‌هاي داخلي شكل بگيرد، جامعه دچار نابه‌ساماني شود و حتي نظام سياسي دگرگون گردد. 
22- شرايطي در نظر بگيريد كه در آن افراد، پشم را با دوك و نخ تبديل مي‌كنند در اين حالت مجموعه‌اي از روابط اقتصادي ميان توليد كنندگان پشم، افرادي كه آن را به نخ تبديل مي‌كنند و قالي‌بافان وجود دارد. زماني ماشين نساجي وارد مي‌شود كه جايگزين افراد مي‌شود افرادي بيكار مي‌شوند، عده‌اي به شغل‌هاي ديگر رو مي‌آورند، اين تغييرات به نوبه‌ي خود روابط اجتماعي ديگر را تغيير مي‌دهد. گروههايي موقعيت اجتماعي خود را از دست مي‌دهند و افراد جديدي موقعيت بهتري در جامعه پيدا مي‌كنند و ... 
23- زيرا اگر فردي كم هوش شغلي را بر گزيند كه انجام آن به هوش زيادي نياز داشته باشد، به خوبي از عهده‌ي آن كار بر نخواهد آمد و شكست مي‌خورد. همچنين اگر فردي باهوش، شغلي را انتخاب كند كه به هوش كم‌تري نياز دارد، از شغلش رضايت كافي نخواهد داشت و به زودي خسته خواهد شد. 
24- شرايطي كه در آن عرضه بر تقاضا پيشي مي‌گيرد و در خريد و فروش كالاها، ركود ايجاد مي‌شود. در اين حالت، فعاليت‌هاي اقتصادي از رونق مي‌افتند، توليد كنندگان از توليد باز مي‌مانند، افراد از سرمايه گذاري جديد خودداري مي‌كنند و در نتيجه، نيروي كاري كه تازه وارد بازار شده است و حتي نيروي كار ماهر بيكار مي‌مانند. 
فرزندان هم بايد توقعات زيادي از والدين نداشته باشند و در كارها به آنها كمك نمايند و احترام به والدين را سرلوحه كار خويش بدانند. 
25- مهارت های مدیر – مدیر با انسان ها با همه ظرافت های روحی و روانی و روانی شان و ارزش ها و اعتقاداتی که برای انها مقدس است سر وکار دارند اما مهندس باید این توانایی را داشته باشد که قبل از ساختن بنا بنای ساخته شده را در ذهن مجسم کند مقاومت پی ریزی و مصالح دیگر را مشخص کند بنا بر این مهارت مدیر به مراتب پیچیده تر از مهارت مهندس است.
«فصل(5) نظام سياسي»
الف- صحيح يا غلط جملات زير را مشخص كنيد.
1- به نقشهايي كه با هدف حفظ تعادل نظام اجتماعي شكل گرفته‌اند و مي‌توانند در صورت لزوم از اجبار فيزيكي استفاده كنند نظام سياسي مي‌گويند.  ص      غ
2- نظام سياسي گروه سرزميني نسبت به ملل ديگر از استقلال نسبي برخوردار است. ص    غ
3- در نظام قانوني ميان افراد در اجراي قانون تفاوت وجود ندارد.     ص      غ
4- انتخاب وزرا توسط رئيس جمهور از نوع آراء عمومي بي واسطه است.   ص      غ
5- تأكيد خانواده بر ارزشهاي تجملي و اسراف در نظام سياسي كه بر صرفه‌جويي تأكيد دارد نوعي هماهنگي ميان خانواده و نظام سياسي مي‌باشد. ص      غ
ب- جاهاي خالي را با كلمات مناسب پر كنيد. 
6- به مجموعه‌ي به هم پيوسته نقش‌هاي سياسي........... مي‌گويند. 
7- گسترش شهرها و مطرح شدن مفاهيم آزادي و برابري و عدم اطاعت از شاه توسط نيروهاي جديد موجب عدم تعادل نظام........... گرديد. 
8- در نظام خودكامه ميان افراد در اجراي قانون .......... وجود دارد اما در نظام قانوني همه‌ي افراد در مقابل قانون ......... . 
9- نقش ............ جزء نقشهايي است كه به كار هدايت و جهت‌دهي نظام اجتماعي مشغول هستند و نقش............ جزء نقشهايي است كه تصميمات و جهت‌گيري‌ها را اجرا مي‌كنند. 
10- فرماندهي كل نيروهاي مسلح با ........ است و رئيس قوه‌ي مجريه با.......... است. 

پ- هر كدام از موارد ستون (الف) با كدام يك از موارد ستون (ب) ارتباط دارد. حرف مربوط را در پرانتز بنويسيد. يك مورد اضافه است. 
الف ب
11- مهمترين جزء تعادل بخش نظام اجتماعي است. (         ) الف- نظام اقتصادي
12- وفاداري به ميثاق ميان حكومت كنندگان و تبعيت كنندگان گويند..  (        ) ب- نظام آموزشي
13-  نظام  سياسي در صورتي كه بخواهد دوام داشته باشد بطور مدام بايد به كدام خرده نظام توجه نمايد؟  (    ) ج- تأثير نظام سياسي بر خانواده 
14- تأكيد به فرزند كمتر نتيجه كدام است؟     (         ) د-  تأثير نظام خانواده بر نظام سياسي
15- خانواده‌هاي كه والدين فعاليت  سياسي را امري بيهوده تلقي مي‌كنند. (       ) ه-  نظام سياسي
ر- مشروعيت  
ت- به سئوالات زير پاسخ كوتاه دهيد.
16- در نظام خودكامه و نظام قانوني حاكمان چگونه انتخاب مي‌شوند؟ 
17- دو نمونه از وظايف رهبر را نام ببريد. 
18- رئيس قوه‌ي مجريه است و بر كار وزيران نظارت دارد و توسط مردم انتخاب مي‌شود. او كيست؟ 
19- براي هر يك از شوراهاي زير يك نمونه بنويسيد. 
الف- شوراهاي هدايتي و جهت دهنده‌ي نظام اجتماعي كل 
ب- شوراهايي كه نقش مشورتي و تقويتي دارند. 
20- دو نمونه از راه‌هاي شناخت نامزدهاي انتخاباتي را بنويسيد. 
ث- سئوالات زير را توضيح دهيد. 
21- چرا نفوذ گروه بندي‌هاي اقتصادي در سياست را مي‌توان به عنوان يك آسيب دانست؟ 
22- مدرسه در ارتباط با نظام سياسي در چه جهاتي عمل مي‌كند؟
23- فعاليت سياسي را تعريف كنيد؛ يك نمونه بنويسيد؛ اشكال مختلف آن چگونه مشخص مي‌گردد؟ 
24- مراجعه به آراء عمومي به دو شكل انجام مي‌گيرد آنها را نام ببريد و براي هر يك نمونه‌اي بنويسيد. 
25- جامعه چرا تشكيل احزاب را پيش‌بيني كرده است؟ چه كساني هستند؟ يك نمونه از نتايج آنها را بنويسيد.
«پاسخنامه فصل پنجم كتاب مطالعات اجتماعي» 
1-غ      2- ص     3-ص    4-غ       5-غ      6- نظام سياسي   7- خودكامه 
8- تفاوت- برابرند   9- رهبري، رياست جمهوري و ... خرده نظام اداري، ارتش و ... 
10- رهبر- رئيس جمهور    11- ه        12-ر      13-ب      14-ج        15-د 

16- در نظام خودكامه حاكمان بر اساس وفاداري به شخص مستبد انتخاب مي‌شوند. اما در نظام قانوني حاكمان بر اساس صلاحيت و شايستگي انتخاب مي‌شوند. 
17- تعيين سياست‌هاي كلي نظام- فرماندهي كل نيروهاي مسلح.
18- رئيس جمهور       19- هدايتي مانند مجلس شوراي اسلامي، مشورتي مانند شوراهاي محلي. 
20- الف- بررسي نكاتي كه نامزدها در سخنراني‌ها و تبليغات نقل مي‌كنند.  ب- بررسي مطالبي كه مخالفان وي در روزنامه‌ها و محافل نقل مي‌كنند.
21- زيرا نمايندگان مردم را از نماينده‌ي تمام آحاد ملت به نماينده قشر خاصي تبديل مي‌كند و اين موجبي است براي اين كه ميان آحاد ملت تفاوت گذاشته شود و افراد احساس كنند كه نظام حكومتي واقعاً بي طرفانه و به نمايندگي از طرف كل مردم عمل نمي‌كند. 
22- الف- ايجاد گرايش منفي يا مثبت در فرد نسبت به نظام و عمل سياسي       ب- ايجاد مهارت براي انجام عمل سياسي      ج- ايجاد شايستگي و صلاحيت براي بر عهده گرفتن نقش‌هاي سياسي. 
23- مجموعه فعاليت‌هايي كه براي دستيابي به نقش‌هاي سياسي يا اثر گذاري بر آنها انجام مي‌پذيرد فعاليت سياسي شناخته مي‌شود، مانند شركت در انتخابات- اشكال مختلف آن را قانون مشخص مي‌كند. 

24- الف) بي واسطه مانند رئيس جمهور  ب) با واسطه مانند دادن رأي اعتماد به وزرا. 
25- در يك جامعه افراد و گروه‌هايي با علايق، منافع و عقايد متفاوت وجود دارند، جامعه بايد راه‌هايي را مشخص كند تا آنها بتوانند علايق خويش را بيان كنند و در حدود قانون آنها را محقق سازند. يكي از اين راهها تشكيل احزاب و انجمن‌هاست. 
چه كساني هستند؟ افرادي با عقايد و علايق يكسان گردهم مي‌آيند و در حدود قانون براي دستيابي به نقش‌هاي سياسي يا اثر گذاري بر آنها فعاليت مي‌كنند. يك نمونه، سياست‌گذاران از آنچه در جامعه مي‌گذرد بيشتر اطلاع مي‌يابند.
سوالات چهار گزينه اي
فصل يك 
1- انسان چگونه از خودآگاه مي‌شود؟ 
الف: با مطالعه روز زندگي گذشته خود              ب: با نگاه كردن در آئينه
ج: در ارتباط با ديگران                                       د: همه موارد 
2- حكومتهاي فاشيستي از نتايج كدام آسيب است؟
الف: دوگانگي ارزشي               ب: بيگانگي از جامعه             
ج: مطلق‌گرايي گروهي              د: تبعيت بي چون و چرا
3- پايدارترين و كاملترين گروه كدام است؟
الف: خانواده                  ب: مدرسه                   ج: گروه ورزشي              د: گروه ملت

4- وجود احزاب يا آرمانهاي گوناگون موجب ....................... مي‌گردد. 
الف: تخريب جامعه                          ب: از بين رفتن وحدت ملي 
ج: كنترل دولتمردان                       د: عدم كنترل دولتمردان
5- كدام جمله غلط است؟   در گروه‌هايي كه ما عضويت داريم...........................
الف: ارزش‌هاي خاصي را پذيرفته‌ايم و الگوهاي ويژه‌اي را محقق مي‌سازيم 
ب: هميشه ارزشها و الگوهاي عمل اين گروه‌ها با هم هماهنگ هستند. 
ج: گاهي اوقات ارزشها و الگوهاي عمل اين گروه‌ها با هم هماهنگ و گاهي متضاد هستند. 
د: تضاد دروني اين گروه‌ها هم مي‌تواند مفيد باشد و موجب تحول جامعه گردد و هم مي‌تواند موجب درگيري و جنگ در جامعه گردد. 
6- گروهي فرد را به شخصيت تابع مبدل مي‌سازد كه در آن .............................
الف: ارزشهاي گروه بر ارزشهاي جامعه برترند      ب: تنها ارزشهاي گروه خود را درست بدانند. 
ج: گروهي كه در آن سوال و انتقاد ناهنجار است      د: دوگانگي ارزشي موجود باشد
7- كداميك از موارد زير مربوط به دوران نوجواني نيست؟ 
الف: تصميم‌گيري مستقل                                      ب: زندگي در زمان حال 
ج: به عهده گرفتن مسئوليت خود و ديگران                 د: به فكر آينده بودن


8- در بوجود آمدن گروه كدام مرحله به ترتيب درست است؟ كاملترين پاسخ را انتخاب كنيد. 
الف: اجتماعي بودن انسان- تلاش براي برقراري رابطه- تعامل اجتماعي- ايجاد مشابهت‌ها- ماي سطحي- ماي عميق- گروه 
ب: اجتماعي بودن انسان- تعامل اجتماعي- ايجاد مشابهت‌ها- ماي عميق- گروه
ج: اجتماعي بودن انسان- تلاش براي برقراري رابطه- تعامل اجتماعي- ايجاد مشابهت‌ها- ماي عميق- گروه 
د: اجتماعي بودن انسان- تعامل اجتماعي- ايجاد مشابهت‌ها- ماي سطحي 
9- روابط فرد با ديگران و طرز تلقي آنان نسبت به او باعث مي‌شود كه ............... فرد شكل گيرد. 
الف: هنجار               ب: ارزش                 ج: تعامل اجتماعي               د: خودآگاهي 
10- الگوهاي عمل كدام گروه مغاير با گروه سرزميني مي‌باشد؟
الف: گروه‌هاي سياسي كه قصد براندازي حكومت را دارند        ب: باندهاي قاچاق و سارقان
ج: گروه‌هاي قومي كه ادعاي جدا شدن را دارند                 د: همه موارد
11- حالت ضعيف‌تر مطلق‌گرايي گروهي كدام است؟
الف: خودخواهي      ب: گروه‌گرايي          ج: بيگانگي از جامعه         د: دوگانگي ارزشي

12- از نظر عالم اجتماعي خودكشي چه هنگام بيشتر رخ مي‌دهد؟
الف: كاهش همبستگي- رشد فرديت- جنگ و آشوب        
ب: رشد همبستگي- كاهش فرديت- جنگ و آشوب 
ج: كاهش همبستگي- رشد فرديت- صلح و آرامش
د: كاهش همبستگي- كاهش فرديت- صلح و رفاه
13- عضويت در گروه جديد و قطع رابطه با گروه قبلي تحت چه عنواني بررسي مي‌شود؟
الف: آسيبهاي گروهي     ب: تعامل اجتماعي         ج: خودآگاهي            د: جهت گيري
14- اگر فرد بخواهد هم عضو گروه باقي بماند و هم به ارزشهاي جامعه وفادار باشد دچار چه آسيبي شده است؟
الف: مطلق‌گرايي گروهي            ب: دوگانگي ارزشي          
ج: بيگانگي از جامعه                   د: تبعيت بي‌چون و چرا 
15- كدام مورد صحيح است؟ 
الف: شناخت حاصل از زندگي شناخت علمي را تكميل مي‌كند. 
ب: شناخت علمي شناخت حاصل از زندگي را تكميل مي‌كند.
ج: شناخت علمي هميشه مغاير با شناخت حاصل از زندگي است. 
د: هر چه فرد تجربه بيشتري از زندگي داشته باشد ميزان شناخت علمي او هم بيشتر مي‌گردد. 
16- موضع موارد زير را مشخص نماييد: (به ترتيب)
من از پدرم متشكرم زيرا برايم يك كتاب خريده است- من از مادرم متشكرم زيرا برايمان غذا مي‌پزد- من از رنگ آبي خوشم مي‌آيد زيرا به من آرامش مي‌دهد. 
الف: من- ما- ما        ب: من- ما- من             ج: من- من- ما               د: ما- ما- من 
17- ايجاد شخصيت متزلزل مربوط به عوارض كدام آسيب است؟ 
الف: دوگانگي ارزشي     ب: مطلق‌گرايي گروهي    ج: گروه‌گرايي     د: بيگانگي از جامعه
18- بهترين وسيله برقراري ديكتاتوري رهبران و انجام اعمال غير انساني ................ است. 
الف: اسلحه               ب: افراد تابع             ج: ثروت‌هاي ملي              د: عدم انعطاف 
19- كداميك از آسيب هاي دوگانگي ارزشي است؟
الف: انتقاد نمي‌پذيرد                                                    ب: بوجود آمدن حكومت جنگل
ج: در تصميم‌گيري‌ها دچار ترديد خواهد شد             د: همه موارد
20- شخصي كه توانايي انديشيدن را ندارد به چه آسيب گروهي مبتلا شده است؟
الف: مطلق‌گرايي                          ب: دوگانگي ارزشي        
ج: تبعيت بي‌چون و چرا              د: گروه‌گرايي 

پاسخنامه سئوالات چهار گزينه‌اي  فصل 1  
1-ج      2-ج     3- د      4- ج       5-ب      6- ج      7 -ب       8- الف         9-د       10-ب 
11-ب   12-ج    13-د    14-ب    15-ب    16- ب     17- الف     18- ب   19- ج      20-ج
فصل دوم
1- جامعه از چه طريقي افراد را براي ايفاي نقشهاي اجتماعي مختلف آماده مي‌كند؟
الف: جامعه‌پذيري      ب: كنترل اجتماعي     ج: دروني كردن ارزشها         د: همه موارد
2- كدام جمله صحيح نيست؟ 
الف: نقشها گاه توسط افراد پذيرفته مي‌شوند.       ب: نقشها گاه به فرد نسبت مي‌دهند. 
ج: نقش كرد بودن را فرد پذيرفته است.              د: نقش پسري يا دختري را به فرد نسبت مي‌دهند
3- اگر اهداف خرده نظامهاي يك نظام اجتماعي كل با اهدافي مغاير با يكديگر يا مغاير با اهداف كلي جامعه شكل گرفته باشد اين نظام دچار .....................، شده است. 
الف: تعادل                ب: تعارض             ج: انقلاب              د: عدم مشروعيت
4- به نظامهايي كه جزئي از نظامهاي اجتماعي بزرگتر هستند ................ مي‌گويند. 
الف: خرده نظام     ب: نظام اجتماعي كل        ج: نظام سياسي              د: نظام متعادل

5- به نظامي كه در بر گيرنده تمام نظامهاي ديگر است چه مي‌گويند؟
الف: خرده نظام         ب: نظام متعارض             ج: نظام كل              د: نظام سياسي
6- به اموري كه براي فرد ارزش نيست ولي در جريان اجتماع‌پذيري مهم مي‌شوند چه مي‌گويند؟ 
الف: دروني شدن ارزشها       ب: كنترل اجتماعي        ج: وجدان         د: جامعه‌پذيري
7- كدام يك از ويژگيهاي نظام اجتماعي است؟
الف: وجود نقشهاي بهم پيوسته و متقابل           ب: داراي هدف مشتركي
ج: داراي آثار و نتايج                                      د: همه موارد
8- وابستگي متقابل نقشها به اين معني است كه .........................................
الف: حقوق يك نقش

 به نام خدا

جهت اطلاع همكاران علوم اجتماعي منابع زير جهت پشتوانه نظري كتاب هاي علوم اجتماعي

دوره متوسطه و پيش دانشگاهي پيشنهاد مي گردد.